Öğrenme güçlüğü olan bireyler okuma, yazma, aritmetik ve koordinasyon becerilerinde yaşıtlarına göre çeşitli zorluklar ve farklılıklara sahip olurlar. Özel öğrenme güçlüğüne Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) da eşlik edebilir. Yaklaşık %50’ye yakınında DEHB de gözlemlenir.
DEHB dört alt başlıkta kendini gösterir; dikkati baskın, hiperaktivitesi baskın, hipoaktivitesi baskın ve dürtüselliği baskın olarak çocuklarda görülür.
Dikkati baskın olan çocuklar; dikkati sürdürme ve odaklanmada zorlanırlar. Bir çalışmayı tamamlamakta zorluk çekerler.
Hiperaktivitesi baskın olan çocuklar; masa başında belirli bir süre oturmakta zorlanırlar. Seans esnasında gezinme eğilimleri sergileyebilirler.
Hipoaktivitesi baskın olan çocuklar; hareketsiz ve genel anlamda yavaş olan çocuklardır.
Dürtüselliği baskın çocuklar; aceleci ve sabırsız çocuk olarak ta bilinirler, bu acelecilik okuma performanslarına da yansıya bilir.
ÖÖG ve DEHB birlikteliği yaygın olmakla birlikte, sürdürülebilir dikkat ve DEHB birbirine karıştırılmaktadır. Öğrenme güçlüğünden kaynaklı sürdürülebilir dikkat çocuğun konuyu belirli oranda öğrenememesinden kaynaklanmaktayken, DEHB ise odaklanma, dürtüsellik ve hiperaktivite olarak kendini göstermektedir.
Özel Öğrenme Güçlüğüne DEHB eşlik ederken üçüncü bir tanı üstün yetenekli birey tanısı da alabilir. Çocukta sadece öğrenme güçlüğü veya öğrenme güçlüğü- DEHB veya üstün yetenekli – ÖÖG – DEHB birlikteliği de görülmektedir.
Öğrenme güçlüğünü hafif oranda yaşayıp birde üstün yetenekliyse ilkokulda çocuk kendini gizleyebilir. Bunu gizli öğrenme güçlüğü olarak ta adlandırabiliriz. İlkokulda öğrenme güçlüğü kendini gizlerken ortaokul veya lisede akademik beceriler artmaya başladıkça kendini gösterebilmektedir.
Hakan MUTLU
