İçindekiler
Diskalkuli Nedir?
Diskalkuli – Matematik Güçlüğü
Öğrenme Güçlüğü çeşitlerinden biri olan Diskalkuli matematik bozukluğu olarak tanımlanır. Çocukların %5’inde görülen matematik güçlüğü kızlara kıyasla erkeklerde daha çok görülmektedir.
Diskalkuliyi matematiksel işlemleri kavrama, hesaplama, sayısal sembolleri tanıma ve kullanma gibi durumlarda ortaya çıkan güçlük veya yetersizlik olarak tanımlayabiliriz. Diskalkulik bireyler rakamları yazmakta, basit işlemleri yapmakta ve problem çözmekte zorlanırlar.
Özellikle temel aritmetik becerileri, sayı algısı, matematiksel kavramları anlama ve problem çözme konularında güçlükler yaşanabilir.
Diskalkuli, bireylerde sayıları anlama ve matematiği öğrenme yeteneğini etkiler. Hesaplama becerileri, sayıları ve matematik kavramlarını anlamada zorluk yaşarlar. İşlemlerin yönlerinde zorlanırlar. Dört işlem becerisinde akranlarının gerisinde kalabilirler. Çarpım tablosunu öğrenmek her zaman zor olabilir. Nicel muhakeme baskın diskalkuli olan bireyler için zordur.
Diskalkuli Belirtileri (Matematik Güçlüğü Belirtileri)
Semptomlar kişiden kişiye göre değişkenlik gösterebilmektedir. Diskalkuli belirtilerini okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve yetişkin diskalkuli belirtileri olarak değerlendirmekte fayda vardır.
Okul Öncesi Dönem
Okul öncesi dönemde yer alan diskalkulili bir çocuk aşağıda yer alan belirtileri gösterirler.
- Sayı saymakta zorlanırlar,
- Küçükten büyüğe veya uzundan kısaya sıralamada zorlanırlar,
- Nesneleri sırayla saymakta zorlanırlar,
- Önce ve sonra gelen sayıları karıştırırlar,
- Geometrik şekilleri tanımakta zorlanır,
- Parça – bütün ilişkisinde zorlanırlar,
İlkokul Dönemi
İlkokul döneminde yer alan diskalkulili bir çocuk aşağıda yer alan belirtileri gösterebilir.
- Rakamları doğru yönde yazmakta zorlanırlar,
- 1-20’ye kadar ileri geri saymakta zorlanırlar,
- Ritmik saymada zorlanırlar,
- Sayıları tersten okuyabilirler,
- Dört işlem yaparken sık sık parmak kullanırlar,
- İşlem önceliğinde zorlanırlar,
- İşlemlerin yönlerini karıştırırlar,
- Çarpım tablosunu ezberlemekte zorlanırlar,
- Çarpma ve bölme işleminde zorlanırlar,
- Problemlerde kavramları karıştırırlar (katı, eksiği, fazlası vb.),
- Matematik sembollerini karıştırırlar,
- Matematik içeren oyunları oynamaktan kaçınırlar,
Ortaokul Dönemi :
Ortaokul döneminde yer alan diskalkulili bir çocuk aşağıda yer alan belirtileri gösterebilir.
- Problemi çözmek için plan yapamayabilirler,
- Sayıların basamak değerlerini kavramakta zorlanırlar,
- Çizelgeler ve grafikleri yorumlamakta zorlanırlar,
- Dört işlem yaparken parmak kullanımı yaparlar,
- Çarpım tablosunu ezberlemekte zorlanırlar,
- Zihinden işlem yapmakta zorlanırlar,
- Bir çokluğu sayısal olarak tahmin etmekte zorlanırlar,
- Matematik kavramlarını karıştırırlar,
Lise Dönemi:
- Derinleşen Aritmetik Güçlükler: İleri seviye matematik işlemlerinde de zorlanma.
- Sayı Algısı ve Düzenleme Problemleri: Sayıları hala düzenleme ve sıralama konusunda sorun yaşama.
- Matematik Derslerinde Güçlük: Lise düzeyindeki matematik derslerinde başarıda düşüş yaşama.
- Matematiksel Kavram Zayıflığı: Soyut matematiksel kavramları anlamakta güçlük yaşama.
Üniversite ve İlerleyen Dönemler:
- Mesleki Zorluklar: Matematiksel beceri gerektiren meslek alanlarında zorlanma.
- Finansal Karar Vermede Güçlük: Kişisel finansal konuları anlama ve yönetmede sorun yaşama.
- Matematiksel Dil Zorluğu: Matematikle ilgili terimleri anlamakta ve kullanmakta güçlük yaşama.
- Teknolojik Destek İhtiyacı: Matematiksel hesaplamalarda teknolojik desteklere ihtiyaç duyma.
Yetişkin Dönemi Diskalkuli Belirtileri:
Yetişkin döneminde yer alan diskalkulili bir birey aşağıda yer alan belirtileri gösterebilir.
- Yavaş hesaplama yaparlar,
- İşlemlerde hesap makinesi kullanmak isterler,
- Sayı tahminlerinde zorlanırlar,
- Mesafeyi sayısal olarak tahmin etmekte zorlanırlar,
Diskalkuli Eğitimi ve Çözüm Yolları
- Bireysel Değerlendirme: Diskalkuli belirtilerini belirlemek ve bireysel ihtiyaçları anlamak için uzman bir değerlendirme yapılmalıdır.
- Multisensör Eğitim: Multisensör eğitim, bireyin birden fazla duyusal kanalını kullanarak öğrenmesini destekleyen bir yaklaşımdır.
- Görsel, işitsel ve dokunsal materyallerle matematik konseptlerini öğretmeyi amaçlar.
- Matematikle ilgili kavramları anlama sürecini çeşitli duyusal girdilere dayandırma.
- Öğrenciye Özel Stratejiler:
- Öğrencinin öğrenme tarzına uygun matematik stratejileri belirleme.
- Öğrencinin anlama sürecini kolaylaştırmak için özel öğrenme materyalleri kullanma.
- Görsel ve İşitsel Destekler:
- Matematik problemlerini çözmede görsel destekler ve şemalar kullanma.
- Matematiksel kavramları anlatan işitsel açıklamalar veya hikayelerle destekleme.
- Matematiksel Oyunlar ve Aktiviteler:
- Matematiksel kavramları içeren oyunlar ve etkileşimli aktivitelerle öğrenmeyi eğlenceli hale getirme.
- Matematiksel becerilerin geliştirilmesine yönelik interaktif uygulamalar kullanma.
- Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları:
- Öğrencinin güçlü ve zayıf yönlerine odaklanan bireyselleştirilmiş matematik eğitim programları uygulama.
- Öğrencinin matematiksel becerilerini artırmak için hedef odaklı çalışmalar yapma.
- İşbirliği ve Aile Katılımı:
- Öğrenci, öğretmen ve aile arasında etkili bir iletişim kurma.
- Ailelere, evde matematiksel becerileri desteklemeye yönelik önerilerde bulunma.
Diskalkuli veya aritmetik güçlük, bireylere uygun destek ve stratejilerle ele alınabilir. Öğrencinin bireysel ihtiyaçlarına odaklanan, pozitif bir öğrenme ortamı ve sürekli destekle bu zorlukların üstesinden gelmek mümkündür.
Hakan MUTLU
