İçindekiler
Disleksi Nedir?
Okuma Güçlüğü Nedir :
Disleksi, normal zeka düzeyindeki çocuk, ergen yada kişilerin dil, okuma, ve yazma becerileri ve algılamasında ortaya çıkan özgül özel öğrenme bozukluğudur.
Disleksili bireyler, genellikle fonemik ve fonolojik farkındalıkta eksikleri vardır. Sesleri, heceleri ve uyaklı sözcükleri kavramakta zorlanırlar. Harfleri ve harf kombinasyonlarını seslerle doğru ve akıcı bir şekilde bağlamayı engelleyen işleme de sahip olabilirler.
Disleksili çocuklar yaşıtları kadar zekidir. Okuma zorlukları nedeniyle eğitim yaşamlarında zorlanırlar. Gördükleri harflerle bu harflerin karşılık seslerine bağ kurmakta zorlanırlar
Özel öğrenme güçlüğü diğer anlamda disleksi genel olarak okuma, yazma, ve heceleme gibi sorunlarla karşımıza çıkar. Disleksi, bireylerde, özellikle çocuklarda okumayı ve dil temelli işleme becerilerini etkiler. Doğru, akıcı okuma ve kelime tanımadaki zorluklarla mücadele ederler. Zayıf okuma becerilerinden dolayı okuduğunu anlama becerilerinde de zorlanırlar. Günlük yaşamı zorlaştırırken ortaya çıkan sorunlarıyla ömür boyu devam eder. Çocukluktan başlayarak erken dönemde okuma, yazma ve akademik gelişimlerinı destekleyerek gerek okul ve eğitim gerekse iş yaşamında başarılarını sağlamak için desteklenmelidirler.
Ancak disleksisi olan kişiler genellikle yaratıcı düşünme ve problem çözme gibi diğer alanlarda iyi becerilere sahiptir.
Disleksi – Okuma Güçlüğü Belirtileri Nelerdir?
Semptomlar kişiden kişiye göre değişkenlik gösterebilmektedir. Genel olarak okula başlayan çocuklarda okuma yazma öğrenme döneminde ortaya çıkar. Çocuklar eğitim çağına geldiklerinde ilk olarak öğretmenleri tarafından farkedilir. Genel olarak okuma eğitimi aşamasında öğretmeni bu durumu farkeder. Disleksi belirtilerini okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve yetişkin disleksi belirtileri olarak değerlendirmekte fayda vardır.
Okul Öncesi Dönem Çocuklarda Disleksi Belirtileri:
Okul öncesi dönemde yer alan disleksili bir çocuk aşağıda yer alan belirtileri gösterirler;
- Geç konuşma sorunları vardır,
- Birbirinine benzeyen kelimeleri, sesleri karıştırmak,
- Konuşma, sözcükleri doğru telaffuz etme veya cümle kurmada zorlanırlar,
- Aynı yaştaki çocuklara göre gelişimsel olarak geç konuşma Tanıdık nesnelerin adlarını hatırlamakta zorlanırlar,
- Tekerlemeleri öğrenmekte zorlanırlar,Kesme, yapıştırma etkinliklerinden kaçınırlar,
- Sınırlı alanı boyamada zorlanırlar,Önce ve sonra kavramlarında zorlanırlar,
- Renkleri karıştırırlar,
- Yer–yön ilişkilerinde zorlanırlar,Oyun kurucu olmakta zorlanırlar,
- Başladıkları oyunları bitirmekte zorlanırlar,Kurallara uymakta zorlanırlar,
- Çıkarılan sesleri tanımlamakta (ses farkındalığı) düşüktür,
- Sevmedikleri ve mecbur kaldıkları işleri bitirmekte zorluk yaşarlar,
- Uzun süre dikkat gerektiren becerileri yapamazlar,
- Sıralı yönerge takibinde başarısızlardır,
- Tekerlemeleri öğrenmede zorlandıkları,Basit ritimleri tutmada zorlandıkları,
- Arkadaşlarının, öğretmeninin isimlerini unuturlar,
İlkokul Dönemi Disleksi Belirtileri:
İlkokul döneminde yer alan disleksili bir çocuk aşağıda yer alan belirtileri gösterebilir.
- Akranlarına göre yavaş okuma hızı geliştirirler,
- Harfleri tanımakta ve birleştirmekte zorlanırlar,
- Sözcükleri seslerine ve hecelerine ayırmakta zorlanırlar,
- Okuma esnasında sözcüklere harf ekleyip çıkarırlar,
- Okumada vurgu ve tonlamalara dikkat edemezler,
- Okuduğunu anlama ve anlatma çalışmalarında zorlanırlar,
- Alfabeyi sıralamakta zorlanırlar,
- Sözlü talimatları hatırlamakta ve uygulamakta zorlanırlar,
- Benzer harfleri karıştırırlar (b-d, p-q, 3-E),
- Okurken satır atlama görülür,
- Yüksek sesle okumaktan kaçınırlar,
- Tahtadaki metni deftere geçirmekte zorlanırlar,
- Haftanın günlerini sıralamakta zorlanırlar,
- Ayları sıralamakta zorlanırlar,
- Mevsimleri sıralamakta zorlanırlar,
- Saati okumakta zorlanırlar,
- Akrep ve yelkovanı karıştırırlar,
- Sağ-sol gibi yön algılarını karıştırırlar,
- Renkleri ayırt etmekte zorlanırlar,
- Harflerin seslerini çıkarmakta zorlanırlar,
- Ödev yapmaktan kaçınırlar,
- Ders çalışırken sık sık ara verirler, çabuk sıkılırlar,
- Ders çalışmayı sevmezler,
Ortaokul Dönemi Disleksi Belirtileri:
Ortaokul döneminde yer alan disleksili bir çocuk okul öncesi ve ilkokul sürecindeki belirtilere ek olarak aşağıda yer alan belirtileri gösterebilir.
- Okuma ve anlama akranlarına göre çok geridedir,
- Zayıf algısal – bilişsel yetenekler,
- Eşyaları, giysileri ve çantası dağınıktır,
- Defter, kalem gibi eşyalarını kaybederler,
- Sınıfta sözel katılımı azdır,
- Akademik başarısı düşüktür,
- Ayakkabı bağlama, kravat bağlamada ve öğrenmekte zorlanır,
Yetişkin Dönemi Disleksi Belirtileri:
Yetişkin döneminde yer alan disleksili bir birey aşağıda yer alan belirtileri gösterebilir.
- Yönlerini bulmakta zorlanırlar,
- Adres tarifinde ve adres bulmada zorlanırlar,
- Okuma esnasında bir sayfayı anlamadan diğerine geçerler,
- Düşük hızda okuma sergilerler,
- Okuduğu kitabı bitirmeden diğerine geçebilirler,
- Renk ayrımlarında zorlanırlar,
- Zaman organizasyonunu yapamazlar,
- Bir konu hakkında düşüncelerini aktarmakta zorlanırlar,
- Alt yazılı filmleri izlemekte zorlanırlar,
Disleksi tanısı, belirtileri, okuma sorunları, çocuklarda gelişimi ve sorunları konularında uzman psikolog ve danışmanlarımızdan ücretsiz destek alabilir iletişime geçebilirsiniz.
Hakan MUTLU
